راهکارهای لغو پیامک‌های تبلیغاتی مزاحم، ناکارآمد باقی مانده‌اند؛ چه باید کرد؟ – دی‌ام برد

بازاریابی پیامکی یکی از کانال های اصلی ارتباط با مخاطبان در ایران است. اما سیل پیامک های تبلیغاتی مزاحم و اسپم هم کاربران را آزار می دهد و هم کارکرد این ابزار موثر را تحت الشعاع قرار می دهد. راهکارهای اعلام شده برای انصراف از دریافت این پیامک ها گاهی بدون نتیجه است. از سوی دیگر، این پیامک ها بر اساس داده های کاربران ارسال می شوند که برخی افراد را نگران حریم خصوصی خود می کند.

به گزارش DM Bird، امروزه یافتن یک پیامک مهم در میان انبوه پیامک ها و تبلیغات هرزنامه ای که روزانه یا حتی دقیقه به دقیقه دریافت می شود، کاری دشوار است و احتمالا بسیاری از کاربران را سردرگم کرده است. این امر به این دلیل است که از ابتدای تابستان 1402 طی یک اقدام نظارتی لازم بود در انتهای پیامک تبلیغاتی کسب و کار عبارت لغو در 11 درج شود. قابلیتی که به کاربران این امکان را می دهد تا در صورت عدم تمایل به دریافت پیامک، از دریافت پیامک تبلیغاتی از این شماره با ارسال پیامک یازده به همان شماره تلفن خودداری کنند. راه حلی که در ابتدا مفید به نظر می رسید، اما به زودی راه حلی پیدا شد. برای این تجارت کافی بود که پیامک تبلیغاتی خود را از شماره تلفن دیگری یا حتی شماره تلفن های مشترک ارسال کنند!

وضعیت زمانی بدتر می‌شود که پایگاه‌های اطلاعاتی خارج از جعبه پلتفرم‌های سرویس پیام کوتاه در معرض مشکل قرار گیرند. در این نوع پیام‌رسانی، صاحبان کسب‌وکار از پایگاه‌های اطلاعاتی از پیش آماده‌شده‌ای استفاده می‌کنند که حاوی اعدادی از گروه‌های مخاطب خاص – از مناطق شهری گرفته تا مشاغل – هستند تا پیام‌های متنی تبلیغاتی را برای کسانی که راهی برای دریافت آن ندارند ارسال کنند. مجموعه ها اعلام تمایل یا ابراز علاقه نکرده اند و از آنجایی که شماره آنها در این پایگاه است، حتی در صورت ارسال پیامک تبلیغاتی برای لغو 11، بسیار بعید است. اینطور نیست که چند روز بعد از شماره دیگری پیامک دریافت کنند که هرگز نمی خواستند دریافت کنند.

البته این مشکل فقط در ایران نیست و به قدری در سراسر دنیا به یک معضل جدی تبدیل شده است که سرویس پیام رسان جهانی گوگل که به صورت پیش فرض در سیستم عامل اندروید است تعداد زیادی پیامک با شماره های تجاری یا تبلیغاتی را در اسپم قرار می دهد تا آنها در بخش اصلی پیامک های دریافتی قابل مشاهده نیستند. به این ترتیب فرد می تواند به این بخش مراجعه کرده و در صورت مفید بودن محتوای پیامک، آن را از باکس اسپم به باکس اصلی انتقال دهد.

برخی از شرکت ها لغو یازدهم را اعمال نمی کنند

صادق محمدی یکی از بنیانگذاران مادیانا در گفت و گو با دی ام برد اشاره می کند که طی چند سال گذشته این مدل پیامکی ضریب نفوذ خود را از دست داده است. او می‌گوید: تمرکز ما در حال حاضر روی ارسال پیامک به باشگاه مشتریان کسب‌وکار است و مخاطبان هدف را با بخش‌بندی و ابزارهای خود برای خود کسب‌وکار تعریف و تقسیم‌بندی می‌کنیم. به عنوان یک قاعده کلی، اگر قرار باشد پیامی با یک بخش دلخواه به عموم مردم ارسال شود، به هرزنامه تبدیل می شود.”

بنیانگذار مادیانا درباره عدم لغو دریافت پیامک با وجود ارسال «لغو ۱۱» می گوید: «در سیستم ما سازوکار به گونه ای است که دیگر پیامک ارسال نمی کنیم. اما برخی از شرکت ها خطوط پیامکی خود را تغییر می دهند. یا لغو 11 را اجرا نمی کنند اما تلاش ما بر این است که به گونه ای پیش برویم که اگر کاربر 11 را کنسل کرد و نخواست دوباره این پیام را دریافت کند، دیگر از این شماره پیامی دریافت نکند.

روند دریافت شماره خدمات به سختی گذشته نیست

مشکلی که مصرف کنندگان با پیامک های تبلیغاتی دارند صرفاً لغو آنها نیست، بلکه دریافت پیامک های بی رویه از شرکت هایی است که پیامک های تبلیغاتی را به شماره هایی که کاربر آنها با شماره تلفن های مختلف نیستند ارسال می کنند. مانند پیامک های تبلیغاتی که روزانه از تورهای توریستی، کلینیک های زیبایی و کاشت مو یا خرید زمین در شمال دریافت می شود و مشاغل از طریق شماره های خدمات مشترک یا شماره های جدید پیامک ارسال می کنند.

صادقی در این خصوص به دی‌ام‌برد گفت: «در گذشته سرویس‌دهی خط فرآیند پیچیده‌ای بود، اما اکنون با توجه به در دسترس بودن شماره‌های جدید و ارائه‌دهندگان خدمات جدید، این روند به کلی تغییر کرده است. مادیانا خدمات مشتریان را با شماره اختصاصی در کمتر از 24 ساعت ارائه می دهد.

به نظر می رسد رگولاتوری که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است، باید اقدامات جامع تری را برای اصلاح فضای بازاریابی پیامکی در دستور کار قرار دهد تا علاوه بر اعطای حق توقف ارسال پیامک از یک شماره به کاربران، بتوانند پیام های تبلیغاتی ارسال کنند. پیامک برای کاربرانی که به اصطلاح مشترک یا مشترک یک تجارت نیست، دشوار یا حتی غیرممکن است.

عدم لغو پیامک با ارسال 11 به دلیل نقص سیستم است

در ادامه موضوع پیامک تبلیغاتی اسپم، DM Bird سوالات خود را از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که مرجع نظارت و تصمیم گیری در خصوص این پیام های تبلیغاتی و اسپم است. مهدی کالیچ هانی معاون برنامه ریزی و نظارت بر عملکرد اداره کل حمایت از حقوق مصرف کنندگان این سازمان در پاسخ به این سوال که چرا کاربران با وجود ارسال “11 انصراف” همچنان از این شماره پیامک دریافت می کنند. بیان می کند: این موضوع تخلف محسوب می شود و در صورت اعلام شماره سرشماری قابل پیگیری است. در برخی موارد مشاهده شده است که عدد 11 به دلیل نقص در سیستم در شمارش اعمال نشده است که با ارسال مجدد عدد 11 به طور کامل برطرف می شود.

از طرفی پنل های ارسال پیامک دارای پایگاه های اطلاعاتی از پیش تعریف شده ای هستند که اعداد را به روش های مختلف دسته بندی می کنند تا ارسال پیامک هدفمندتر شده و کاربران از وجود شماره های خود در این پایگاه ها بی اطلاع باشند.

ارسال پیامک بدون اجازه قبلی ممنوع است

قالیچ خانی در رابطه با پایگاه های اطلاعاتی موجود در بسترهای ارائه دهندگان خدمات پیامکی وی گفت: بر اساس آیین نامه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات (تصمیم شماره 270-3) ارسال پیامک انبوه جهت اطلاع رسانی، تبلیغات و ارزش افزوده بدون کسب مجوز قبلی از مشترک ممنوع است که در صورتی که کسب و کار یکی از اعضای باشگاه به مشتریان است. ضمنا امکان خروج از عضویت باشگاه با ارسال 11 وجود دارد.

موارد تخلف باید به سامانه 800 یا 195 اطلاع داده شود

معاون برنامه ریزی و نظارت بر اجرا اداره کل حمایت از حقوق مصرف کنندگان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وی در پاسخ به اینکه چرا با وجود انصراف کاربر، کسب و کار همچنان می تواند هر بار با شماره جدید برای گروهی از کاربران پیامک تبلیغاتی ارسال کند، قوانین جدیدی برای جلوگیری یا کاهش هرزنامه و پیامک های تبلیغاتی ناخواسته وجود ندارد، گفت:در حال حاضر امکان ابطال کلیه پیامک های تبلیغاتی از شماره های ثبت شده از طریق سامانه 800 و یا ابطال پرونده با ارسال کد 11 وجود دارد و همچنین در این راستا کاربران می توانند در صورت مشاهده تخلف از طریق سامانه طرح 195 شکایت خود را مطرح و پیگیری کنند. او.”

قالیچ خانی در این خصوص می گوید: ارسال پیامک تبلیغاتی از خطوط خصوصی بر اساس مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ممنوع است و برای اجرای این موضوع سامانه های مدیریت کشف تقلب اپراتورها و سازمان به طور مستمر بر تعداد پیامک های تبلیغاتی عادی نظارت داشتند. و با متخلفان سیم کارت برخورد خواهد شد. لذا مشترکین در صورت دریافت پیامک تبلیغاتی از خطوط خصوصی می توانند به سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات 195 مراجعه کنند.

در سال 1403 شکایات 12 درصد کاهش یافت

این سازمان می گوید که طی دوره 8 ماهه از 1402 م دریافت 2215 شکایت از پیامک تبلیغاتی و در مدت مشابه 1403 مورد. این تعداد به 1949 شکایت رسیده است. به عبارت دیگر میانگین شکایات در 8 ماهه اول سال 1403 نسبت به 1402 شکایت مدت مشابه 12 درصد کاهش داشته است.

به گفته معاون برنامه ریزی و نظارت بر عملکرد اداره کل حمایت از حقوق مصرف کنندگان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سامانه رسیدگی به شکایات با شماره 195 در دسترس است. یکی دیگر از راه های رهایی کاربران از پیامک های مزاحم است. سیستم 800; اما این سازمان اطلاعات و آموزش کامل و کاربردی برای راهنمایی کاربران در استفاده از این دو سامانه ارائه نکرده است. به نظر می رسد سازماندهی و جمع آوری پیام های تبلیغاتی مزاحم عزم جدی تری از سوی این رگولاتوری می طلبد.